Ból krzyża, a dokładniej stawu krzyżowo-biodrowego, jest powszechną dolegliwością. Jej diagnostyka nie jest jednak łatwa, ponieważ dolegliwości bólowe mogą być związane z różnymi schorzeniami i urazami. Trudności diagnostyczne wynikają między innymi z tego, że ból kręgosłupa jest trudny do zlokalizowania, ponieważ promieniuje na inne obszary. [1] Warto wiedzieć, z czego może on wynikać i jak mu skutecznie zapobiegać.
Przyczyny bólu stawu krzyżowo-biodrowego
Staw krzyżowo-biodrowy może boleć z różnych powodów. Często przyjmuje się, że za dolegliwości odpowiedzialny jest nerw kulszowy, jednak nie zawsze musi tak być. [2] Najczęściej występuje nieswoisty ból w okolicy kości krzyżowej, któremu nie można przypisać konkretnego czynnika. Co więcej, może on promieniować, obejmując pośladek, pachwinę, jądra (u mężczyzn), kończynę czy nawet cały kręgosłup. [3]
Może on występować w wyniku powstania dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego, urazu mechanicznego lub zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego. [2] Może także być skutkiem podrażnienia więzadła krzyżowo-guzowego. Ból promieniuje często wzdłuż nogi, dochodząc aż do pięty. W efekcie następuje odruchowe napięcie mięśni tylnej części kończyny dolnej. [3]
Z bólem może wiązać się także ograniczona ruchomość, poranna sztywność ustępująca po rozruchu, stan zapalny i obrzęk. Chory może odczuwać trudności w chodzeniu oraz niestabilność w stawie. [4]
Przyczynami ból stawu krzyżowo-biodrowego mogą być:
- zablokowanie czynnościowe kości biodrowej (blokada stawu),
- hipermobilność,
- zwyrodnienie stawu,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
- ciąża (w jej wyniku następują zmiany w narządzie ruchu),
- błędy treningowe,
- urazy i czynniki mechaniczne. [3]
Grupą pacjentów szczególnie narażonych na występowanie dolegliwości w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego są osoby po 45. roku życia oraz osoby prowadzące siedzący tryb życia. [3] Jeśli więc chcesz zapobiegać wystąpieniu bólu tego odcinka kręgosłupa i jego okolic, zadbaj o właściwą dawkę ruchu i trening dobrany do Twoich możliwości fizycznych. [4] Omawiane tu dolegliwości zwykle można leczyć, jednak znacznie lepiej nie dopuścić do tego, aby wystąpiły.
Leczenie bólu stawu krzyżowo-biodrowego
Zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego najczęściej ustępuje samoistnie. Jeśli jednak ból jest bardzo silny, należy skonsultować się z lekarzem. [4] Jeśli przyczyną dolegliwości jest zwyrodnienie, niestety nie ma możliwości całkowitego wyleczenia. Trzeba jednak podjąć działania prowadzące do jego zahamowania i ochrony powierzchni stawowych przed dalszą degradacją. [2] Zalecana jest także rehabilitacja i fizjoterapia. [4]
W bólu stawu krzyżowo-biodrowego stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje:
- ćwiczenia fizyczne,
- przyjmowanie leków przeciwbólowych, jeśli jest to konieczne,
- fizykoterapię, [4]
- powstrzymywanie się od uprawiania sportów,
- dostosowywanie codziennych aktywności do swoich możliwości, [2]
- ortezy lędźwiowe. [4]
Kluczową rolę zawsze odgrywają wypoczynek i odciążanie chorego biodra. [4]
Co robić w razie wystąpienia bólu krzyża?
Jeśli nie występują niepokojące objawy, takie jak gorączka czy tachykardia, zwykle nie ma ryzyka rozwinięcia się poważnej choroby. Ból krzyża ustępuje najczęściej samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni. Najlepszym rozwiązaniem jest więc powrót do codziennych czynności przy jednoczesnym ograniczeniu zarówno nadmiernej aktywności fizycznej, jak i zbyt długiego leżenia w łóżku. [4]
Należy również unikać pozycji i czynności nasilających ból. Warto starać się jak najszybciej wrócić do codziennej aktywności w granicach możliwości, tak aby nie narażać się na zbyt silny ból, ale nie pozostawać w stałym bezruchu. [4]
Jak dbać o staw krzyżowo-biodrowy na co dzień?
Aby uniknąć bólu bioder w przyszłości, trzeba dbać o staw krzyżowo-biodrowy na co dzień. Wskazane jest głównie wzmacnianie mięśni stabilizujących miednicę poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń. [2] Należy dbać co prawidłową masę ciała, aby nie doprowadzić do nadmiernego przeciążania stawów. Rozwojowi omawianych dolegliwości sprzyja również ciążka praca fizyczna oraz długotrwałe siedzenie w jednej pozycji. Warto więc w miarę możliwości ich unikać lub połączyć z ćwiczeniami fizycznymi zaleconymi przez fizjoterapeutę. [2][4]
Dobrą praktyką jest przyjmowanie preparatów z kolagenem. Dzięki nim chrząstka stawowa jest prawidłowo odżywiona, co pozytywnie wpływa na ogólną kondycję stawów całego ciała.
Artykuł we współpracy z 4flex
Bibliografia:
[1] Krawczyk-Wasielewska A., Skorupska E., Samborski W., Staw krzyżowo-biodrowy jako potencjalna przyczyna bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego o charakterze rzekomokorzeniowym, https://www.termedia.pl/Journal/-18/pdf-21595-10?filename=Staw+krzyzowo-biodrowy.pdf (dostęp 26.05.2023) [2] Ból stawu krzyżowo-biodrowego – przyczyny, sposoby radzenia sobie z problemem https://4flex.pl/bol-stawu-krzyzowo-biodrowego-przyczyny-sposoby-radzenia-sobie-z-problemem/ (dostęp 26.05.2023) [3] Radlak K., Ból stawu krzyżowo-biodrowego, https://fizjoterapeuty.pl/fizjoterapia/bol-stawu-krzyzowo-biodrowego.html (dostęp 26.05.2023) [4] Guła Z., Korkosz M., Ból krzyża (dolnego odcinka kręgosłupa): przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/63737,bol-krzyza-dolnej-czesci-plecow-dolnego-kregoslupa-przyczyny-objawy-leczenie (dostęp 26.05.2023)
Dodaj komentarz