Stwierdzenie nieważności małżeństwa to proces, w którym sąd kościelny orzeka, że małżeństwo zostało nieważnie zawarte, co oznacza, że nie miało ono prawnego znaczenia od samego początku. Nie jest to zatem ani rozwód, ani unieważnienie małżeństwa, jak często się uważa – sędziowie kościelni nie posiadają kompetencji do decydowania o zakończeniu sakramentalnego związku małżeńskiego. Prawo kanoniczne, czyli wewnętrzne prawo wspólnoty kościelnej, przewiduje jednak możliwość zbadania, czy dane małżeństwo zostało zawarte ważnie i czy w związku z tym pozostaje prawnie obowiązujące,
Istnieje wiele przesłanek, które mogą prowadzić do, potocznie określanego „unieważnienia ślubu kościelnego”, czy też „rozwodu kościelnego (dowiedz się dlaczego nie istnieje rozwód kościelny: https://www.adwokatkoscielny.pl/strefa-wiedzy/dlaczego-nie-rozwod-koscielny )”. Istnieje cały katalog prawnie przewidzianych przyczyn, dotyczących zarówno kwestii istnienia określonych przeszkód (m. in. wieku, powinowactwa, pokrewieństwa czy święceń); wad zgody małżeńskiej (związanych m. in. z brakiem rozeznania w zakresie obowiązków małżeńskich niezdolnością psychiczną do ich podjęcia, wykluczeniem przymiotów małżeństwa, symulacją, bądź zawieraniem małżeństwa pod przymusem) oraz niedochowania formy kanonicznej.
Czy można zacząć proces o stwierdzenie nieważności małżeństwo po wielu latach?
To jedno z najczęściej pojawiających się pytań podczas konsultacji wstępnych z adwokatem kościelnym. Odpowiedź na to pytanie należy rozpocząć od podkreślenia, iż nie ma określonych ram czasowych możliwości wniesienie przez stronę zainteresowana może wnieść do sądu kościelnego skargę powodową, która jest pierwszym etapem postępowania.
Postępowanie w sądzie kościelnym można rozpocząć zarówno zaraz po zawarciu związku małżeńskiego, jak i po wielu latach wspólnego życia. W procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa sakramentalnego ważne jest zrozumienie, że jeżeli dany związek małżeński zostało zawarty nieważnie, to w perspektywie kościelnej regulacji prawnej nie ma znaczenia, kiedy staramy się dowieść nieważności tego aktu.
Wcale nie takie rzadkie są przypadki, w których osoby rozstają się po kilku miesiącach trwania małżeństwa, wchodzą w nowe związki cywilne i dopiero po dekadzie czy dwóch decydują się na rozpoczęcie procesu. Należy jednakże zrozumieć, iż w tego rodzaju sytuacjach pojawiają się konkretne trudności wynikające – w mniejszym lub większym stopniu – z upływu czasu.
Największa i najpowszechniejsza trudność dotyczy powołania świadków – niezbędnym elementem skargi procesowej jest wskazanie świadków, którzy złożą zeznania w sądzie i potwierdzą, co było powodem zawarcia ślubu kościelnego. Upływ czasu wpływa negatywnie nie tylko na pamięć takich osób (zwykle po wielu latach szczegóły wydarzeń, nierzadko kluczowe dla ostatecznej decyzji sędziów, są zwyczajnie zapominane), ale także na ustalenie adresu zamieszkania tych osób. Niewykluczone są również sytuacje, w których niemożliwe jest powołanie danej osoby na świadka, w związku z zaawansowanym wiekiem, stanem zdrowia, bądź faktem, iż ta osoba już nie życie.
Upływ czasu generalnie działa na niekorzyść zbierania materiału dowodowego. Po wielu latach bardzo trudnym, a niekiedy niemożliwym staje się zgromadzenie konkretnej dokumentacji medycznej, czy zdobycie / znalezienie korespondencji, zdjęć, notatek, które mogą okazać się istotne dla przebiegu postępowania.
Wiele kontrowersji budzi wciąż wśród społeczeństwa stwierdzenie nieważności małżeństwa u osób publicznych, np. polityków, zwłaszcza kiedy do wszczęcia postępowania dochodzi po trzydziestu latach wspólnego pożycia i posiadania wspólnych dzieci. Warto jeszcze raz podkreślić, że długość trwania relacji, a nawet funkcjonowania w tej relacji, nie pozwala z góry przesądzić o tym, czy małżeństwo jest ważne czy nieważne. Problemem nie jest to czy małżeństwo trwało krócej czy dłużej, tylko kwestia udowodnienia stanu, jaki miał miejsce w przeszłości. Po upływie kilku dekad może pojawić się problem, żeby wykazać, z jakim zamiarem narzeczeni podchodzili do małżeństwa, czyli byli wolni w podejmowaniu decyzji, jaki był ich stan psychiczny i świadomość w zakresie tego, czym jest związek małżeński.
Te wszystkie informacje należy zweryfikować, co po upływie wielu lat może być to trudniejsze, ale oczywiście możliwe.
Artykuł przygotowany przez partnera strony.
Dodaj komentarz